Ben Düking bouwt nog steeds aan Catalpa

‘We passen niet alleen op, we zijn bezig met de ontwikkeling van de mens van morgen’

Les Cigales waren in de jaren zestig, zeventig redelijk populair. Ze zaten onder meer in het voorprogramma van Brainbox en van The Cats. Als u nog een singeltje heeft liggen, is de kans groot dat u ook de naam van Ben Düking ontwaart. “We waren een soort top 40-bandje. Na zes jaar ben ik gestopt en vroeg ik mijn buurjongen Arne Jansen of hij mijn plek wilde overnemen”. De band ging zich toeleggen op Nederlandstalig repertoire en werd succesvol. Ook Ben Düking (51) was succesvol. Hij was de eerste (in 1977) die een echt salaris ontving van Catalpa. Inmiddels is het bedrijf onder zijn leiding uitgegroeid tot een commerciële instelling met 1200 werknemers die 10.000 kinderen elke week opvangt. En Düking is nog lang niet klaar. Hij deed de parttime opleiding HBO Inrichtingswerk (1 dag per week naar school) bij de Hogeschool en later bedacht hij met de Hogeschool de opleiding Bedrijfsgericht werken in de kinderopvang. Ik vind het nog steeds jammer dat de Hogeschool daar niets mee heeft gedaan”.

Les Cigales speelden overal, voor iedereen. Dus ook voor gedetineerden. “Op één van die avonden vroeg iemand of ik interesse had om groepsleider te worden. Dat heette toen sociotherapeutische medewerker. Dat werk heb ik zes jaar gedaan. In die tijd heb ik geleerd dat moeilijk gedrag van mensen voor een deel in de aanleg en in de constitutie zit, maar het sociale milieu en de opvoeding in de eerste zes levensjaren zijn erg belangrijk. Dat is eigenlijk de reden waarom ik overgestapt ben naar de kinderopvang”. Bij Catalpa vroegen ze een directeur. De geflipte beroepsmuzikant die groepsleider werd bij Justitie, inmiddels halverwege zijn HBO-opleiding was, solliciteerde, en werd nog aangenomen ook. “Ik heb mijn visie op de kinderopvang verteld en daarvan waren ze gecharmeerd. Kinderopvang moet toegankelijk zijn voor iedereen, het moet preventief zijn, maar ook vormend, stimulerend en ontwikkelend. Kinderopvang is ook eigenlijk een verkeerde term: wij passen niet alleen op, we zijn bezig met het ontwikkelen van de mens van morgen. In 1979 studeerde Düking overigens af, deed nog twee jaar de voortgezette opleiding (groeps- dynamica en gezinstherapie) in Nijmegen en liet zich de afgelopen jaren links en rechts bijscholen, maar niet meer via de Hogeschool. Wat ik met name op de Hogeschool geleerd heb is het analyseren en strategisch denken. Reflecteren op eigen gedrag en dat van anderen leid doorgaans tot het initiëren en stimuleren van mensen. Immers het aansluiten op competenties en mogelijkheden van mensen is voorwaarde voor goed management.

Gehandicapte kinderen

Düking maakte met Catalpa de slag van welzijn naar bedrijf. Een bedrijf dat vanaf 1990 explosief groeide. En het gaat maar door. “In de komende jaren moeten er in Nederland 200.000 kindplaatsen gerealiseerd zijn”. Düking was bij het volwassen worden van de sector (zoals de totstandkoming van een CAO kinderopvang) zeer betrokken. “Wij waren de eerste die het Persoonsgebonden Budget van Terpstra uitvoerden. Catalpa is één van de weinige organisaties die ook verstandelijk gehandicapte kinderen opvangen. Er zijn nog steeds reguliere kinderdagverblijven die gehandicapte kinderen niet toelaten. Nee, de medewerkers moeten zelf niet allerlei behandelingsmethodieken toepassen, maar deze Kinderen kunnen gewoon meespelen in het kinderdagverblijf. En voor behandeling/verpleging huur je deskundigheid van buiten in. Daar is dat Persoonsgebonden Budget voor”. Ook op commerciële collega’s heeft Düking kritiek: “Kinderopvang alleen voor bedrijven is wat mager. Kinderopvang moet een weerspiegeling zijn van de samenleving. Dus gemeenteplaatsen in het kader van doelgroepenbeleid, bedrijfsplaatsen en particuliere plaatsen, zo groeien kinderen op in de realiteit van alledag”.

Eigen opleiding

Over de opleiding van de leidsters is Düking zelfs zo ontevreden dat hij een eigen opleiding heeft ontwikkeld. “Dat heeft niks te maken met die meiden. Die meiden zijn goed, laat dat helder zijn. Ik ben voorstander van ‘learning on the job’. Als je met kinderen werkt, moet je in de praktijk leren, zoals de timmerman op de bouw leert. De opleiding is veel te breed en er zit te weinig methodisch handelen in. Hij is niet toegepast op de praktijk van alledag. Onze medewerkers moeten dienstverlenend zijn en verstand hebben van de ontwikkelingsfase van jonge kinderen. Wij moeten hen hier in de praktijk zelf in scholen. Als ze nu van school komen, hebben ze een magere theoretische en methodische bagage”. Halverwege de jaren negentig heeft Düking met de Hogeschool (met Jaap Heerze) de opleiding Bedrijfsgericht werken in de kinderopvang ontwikkeld. “Die opleiding was vooral gericht op het werken in de commerciële kinderopvang. Alle managers van Catalpa heb ik in die tijd naar die opleiding gestuurd. Dat was nog zwaar, een jaar lang elke woensdagmiddag en -avond en met als afronding een eindscriptie”. Inmiddels schoolt Catalpa intern. “We kunnen ons geld maar 1 keer uitgeven”. Düking geeft aan dat de Hogeschool Holland wel een managementopleiding kinderopvang heeft: “Ik vind het jammer dat de Hogeschool Enschede met onze cursus bedrijfsgericht werken in de kinderopvang niets heeft gedaan. Ze hadden deze immers kunnen vermarkten aan de andere kinderopvangorganisaties in Overijssel”.

Toekomst

“Catalpa zal uitgroeien tot een landelijk dekkend netwerk voor kinderopvang. Hierbij willen wij een zo breed mogelijk product aan- bieden aan ouders en kinderen. We denken bij de gemeente aan kinderopvang voor doelgroepenbeleid, zoals herintrederbeleid, inburgeringbeleid, sociaal beleid en scholingsbeleid. Het kan allemaal bij ons gekocht worden. We zijn zelfs bezig met ondersteunende diensten die de kwaliteit van het leven verbeteren. We denken aan onder meer een boodschappendienst, klussendienst en stomerijservice. Allemaal zaken die zorg en arbeid beter op elkaar afstemmen”.